Phiên dịch hiểu một cách đơn giản là việc chuyển một chữ, một câu, một văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi nghĩa của chúng. Phiên dịch viên là người chuyên làm công việc chuyển các văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách chính xác, giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu nhau.

Công việc chính của phiên dịch viên

Dựa vào hai loại hình giao tiếp cơ bản của con người (nói và viết), có thể chia công việc của người phiên dịch thành hai dạng: phiên dịch nói và phiên dịch viết.

*Phiên dịch nói: là việc chuyển đổi văn bản nói từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch nói phải chịu sức ép rất lớn về thời gian, phản ứng rất nhanh và gần như không có thời gian để suy nghĩ cân nhắc về từ ngữ.

Dịch đồng thời thường dùng trong các hội nghị, hội thảo quốc tế. Người dịch thường ngồi trong phòng cách âm, dịch qua micro, nghe qua tai nghe và dịch đồng thời luôn cùng với diễn giả (còn gọi là dịch ca-bin). Dịch đuổi là dịch ngay sau khi người nói kết thúc một câu hay một đoạn ngắn.

*Phiên dịch viết: là công việc chuyển từ một văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch không phải chịu sức ép thời gian căng thẳng hay yêu cầu phản ứng tức thì như dịch nói. Tuy nhiên, lúc này yêu cầu về độ chính xác và trôi chảy thường cao hơn.

Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp

Người phiên dịch thường đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người, được tham gia vào nhiều hoạt động chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội. Cơ hội phát triển từ nghề này khá tốt. Nếu bạn là một người vừa tinh thông ngoại ngữ, vừa nhuần nhuyễn tiếng Việt, sẽ có rất nhiều cơ quan, tổ chức sẵn sàng mời bạn tới làm việc với mức thu nhập đáng mơ ước, thậm chí có thể lên tới 250-300 USD cho một ngày dịch ở hội thảo. Tuy nhiên, công việc này khá vất vả, áp lực nặng nề.

Trong bối cảnh hội nhập với thế giới, nghề phiên dịch cần thiết hơn bao giờ hết. Bạn có thể làm việc ở:

- Các tổ chức quốc tế (công việc chủ yếu của các phiên dịch viên ở đây là thường xuyên dịch các hội nghị, hội thảo, cũng như dịch các văn kiện), các công ty đa quốc gia, công ty du lịch, các toà soạn báo, đài phát thanh, truyền hình, các nhà xuất bản, các công ty, trung tâm dịch thuật. Hiện nay Bộ ngoại giao là nơi tập trung hệ thống phiên dịch viên được coi là giỏi giang và chuyên nghiệp nhất trong cả nước. Ngoài ra, bạn cũng có thể làm việc tại các vụ phụ trách đối ngoại (vụ hợp tác quốc tế) của các Bộ trực thuộc trung ương như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và Đào tạo v.v...

- Làm việc cho chính bản thân mình: là một phiên dịch viên tự do.

Phẩm chất và kỹ năng cần thiết
- Năng khiếu ngoại ngữ
- Trí nhớ tốt, khả năng diễn đạt lưu loát, gọn ghẽ
- Giỏi tiếng Việt, sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt
- Kiên trì và chăm chỉ, ham học hỏi
- Biết tổ chức công việc
- Nhanh nhẹn, nhạy cảm và tự tin

Một số địa chỉ đào tạo

Bạn có thể theo học tại trường đại học đào tạo về ngoại ngữ hay sư phạm ngoại ngữ trong cả nước. Bạn cũng có thể học tại các trường có chương trình đào tạo ngoại ngữ uy tín như Trường Đại học Ngoại thương, Học viện Quan hệ quốc tế v.v... Bạn cũng có thể lựa chọn theo học ngoại ngữ chuyên ngành trong khối các trường kinh tế và kỹ thuật.

Theo Muctim